حقوق و دستمزد 1404 تصویب شد+به همراه جزییات و جدول

حداقل دستمزد چیست و چگونه تعیین می‌شود؟

حداقل دستمزد به مبلغی اطلاق می‌شود که کارفرمایان به هیچ عنوان نمی‌توانند کمتر از آن مبلغ به کارگران خود پرداخت کنند. این مبلغ برای حفاظت از کارگران در برابر دستمزدهای ناچیز و تضمین حداقل سطح زندگی برای آنان تعیین می‌شود.

تبصره ماده 41 قانون کار در این زمینه به صراحت اعلام می‌کند که «کارفرمایان موظفند که در ازای انجام کار در ساعات تعیین شده قانونی به هیچ کارگری کمتر از حداقل مزد تعیین شده جدید پرداخت ننمایند‌ و در صورت تخلف ضامن تأدیه مابه‌التفاوت مزد پرداخت شده و حداقل مزد جدید می‌باشد.»

حداقل دستمزد در اکثر کشورها توسط دولت یا یک نهاد قانونی خاص مانند شورای عالی کار در ایران تعیین می‌شود. این مبلغ معمولاً سالانه بازنگری می‌شود و براساس عوامل مختلفی از جمله نرخ تورم، وضعیت اقتصادی کشور، نیازهای حداقل زندگی، تولید ناخالص داخلی (GDP)، نرخ بیکاری و هزینه‌های زندگی تعیین می‌شود.

در ایران، شورای عالی کار وظیفه تعیین حداقل دستمزد را بر عهده دارد. این شورا هر ساله بر اساس مذاکرات بین نمایندگان کارگران، کارفرمایان و دولت، مبلغ حداقل دستمزد را برای سال آینده مشخص می‌کند. در همین راستا ماده 41 قانون کار، شورای عالی کار را مکلف کرده که هر ساله حداقل مزد کارگران را برای نقاط مختلف کشور و صنایع مختلف با توجه به چندین عامل تعیین کند.

عوامل تعیین کننده پایه حقوق

براساس ماده 41 قانون کار، شورای عالی کار موظف است که حداقل حقوق را بر در نظر گرفتن دو عامل زیر تعیین کند:

الف: حداقل مزد کارگران با توجه به درصد تورمی که از طرف بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام می‌شود.

ب: حداقل مزد بدون آن که مشخصات جسمی و روحی کارگران و ویژگی‌های کار محول شده را مورد توجه قرار دهد باید به اندازه‌ای باشد تا ‌زندگی یک خانواده، که تعداد متوسط آن توسط مراجع رسمی اعلام می‌شود را تأمین کند.

مهم‌ترین تاثیرات پایه حقوق

• تأمین معیشت کارگران: حداقل دستمزد به عنوان حداقل مبلغی است که کارگر برای تأمین نیازهای اولیه زندگی خود باید دریافت کند. بنابراین به طور مستقیم می‌تواند زندگی میلیون‌ها نفر از کارگران و کارمندان کشور و خانواده‌های آنها را تحت تأثیر قرار دهد.
• تأثیر بر نرخ بیکاری: برخی معتقدند که تعیین حداقل دستمزد بالا می‌تواند منجر به افزایش نرخ بیکاری شود، زیرا ممکن است برخی کارفرمایان از استخدام کارگران جدید خودداری کنند. از سوی دیگر، برخی دیگر بر این باورند که حداقل دستمزد به دلیل بهبود قدرت خرید مردم می‌تواند به رشد اقتصادی کمک کند.
• تحقق عدالت اجتماعی: حداقل دستمزد یکی از ابزارهای مهم در تحقق عدالت اجتماعی است، زیرا به جلوگیری از پایمال شدن حقوق کارگران و تفاوت‌های درآمدی شدید کمک می‌کند.
• تأثیر بر هزینه‌ها و قیمت‌ها: کارفرمایان برای تأمین حداقل دستمزد ممکن است هزینه‌های تولید را افزایش دهند که این موضوع می‌تواند به طور غیرمستقیم بر قیمت کالاها و خدمات تأثیر بگذارد.

عوامل تاثیرگذار بر پایه حقوق سال 1404

نرخ تورم در سال 1403 و پیش‌بینی حداقل حقوق 1404

در سال 1403، ایران با نرخ تورم بالایی روبرو بود و بر اساس گزارش‌های رسمی و غیررسمی، تورم سالانه در حدود 40% یا بیشتر بود. این نرخ تورم باعث افزایش چشمگیر قیمت‌ها در بخش‌های مختلف مانند مسکن، مواد غذایی و حمل و نقل شده بود. در سال 1404، اگر این روند تورم ادامه یابد، دولت مجبور خواهد بود حداقل حقوق را به میزان قابل توجهی افزایش دهد تا بتواند قدرت خرید کارگران را حفظ کند.

رشد اقتصادی در سال 1403 و تأثیر آن بر حداقل حقوق امسال

رشد اقتصادی ایران در سال 1403 تحت تأثیر چند عامل مهم قرار داشت، از جمله سیاست‌های دولت در زمینه حمایت از تولید داخلی، وضعیت بازار نفت، و تحریم‌ها. طبق گزارش‌ها، رشد اقتصادی در سال 1403 با وجود چالش‌ها، در برخی بخش‌ها نظیر تولید داخلی و کشاورزی بهبود داشت، اما همچنان مشکلاتی مانند کمبود سرمایه‌گذاری و مشکلات ساختاری اقتصاد ایران پابرجا بود. در صورتی که این روند در سال 1404 ادامه یابد و رشد اقتصادی شتاب بگیرد، دولت قادر خواهد بود منابع بیشتری برای تخصیص به افزایش حداقل حقوق فراهم کند. اما اگر مشکلات اقتصادی همچنان ادامه پیدا کند، این افزایش ممکن است به کندی انجام شود.

درآمدهای دولت در سال 1403 و تاثیر آن بر حداقل حقوق

در سال 1403، ایران همچنان وابسته به منابع نفتی بود و درآمدهای دولت از فروش نفت تحت تأثیر تحریم‌ها قرار داشت. همچنین، درآمدهای مالیاتی کشور در حال بهبود بود، اما این بهبود نیز تحت تأثیر مشکلات ساختاری قرار داشت. درآمدهای نفتی و مالیات‌ها تأثیر زیادی در توان دولت برای افزایش حقوق‌ها دارند. اگر در سال 1404 با بهبود روابط بین‌المللی و افزایش صادرات نفت، درآمدهای دولت بیشتر شود، این امر می‌تواند به افزایش حداقل حقوق منجر شود. اما در صورتی که درآمدهای نفتی و غیرنفتی کاهش یابد، افزایش حقوق محدودتر خواهد بود.

تأثیرات نیازهای بازار کار بر حداقل حقوق

وضعیت بازار کار در سال 1403 نشان‌دهنده تقاضای زیاد برای نیروی کار در برخی بخش‌ها مانند فناوری اطلاعات، مهندسی و صنایع پیشرفته بود. در همین حال، در برخی دیگر از بخش‌ها همچنان مشکلات اشتغال وجود داشت. پیش‌بینی می‌شود که در سال 1404، با توجه به تغییرات در وضعیت آموزشی و افزایش مهارت‌های نیروی کار، تقاضا برای نیروهای ماهر افزایش یابد. این افزایش تقاضا ممکن است باعث افزایش حداقل حقوق در برخی از صنایع شود. همچنین، با توجه به نرخ بالای بیکاری در برخی مناطق و گروه‌های سنی، دولت ممکن است برای تشویق به اشتغال، حداقل حقوق را برای برخی گروه‌های خاص افزایش دهد.

میانگین افزایش قیمت‌ها و هزینه‌های زندگی و تأثیر آن بر میزان حداقل حقوق

هزینه‌های زندگی در سال 1403 به طور چشمگیری افزایش یافت و هزینه‌های مسکن، مواد غذایی و حمل و نقل بخش زیادی از درآمد افراد را به خود اختصاص داد. پیش‌بینی می‌شود که این روند در سال 1404 نیز ادامه یابد. در این صورت، برای جلوگیری از کاهش قدرت خرید مردم و حفظ حداقل استانداردهای زندگی، دولت احتمالاً حداقل حقوق را به اندازه‌ای افزایش دهد که با افزایش هزینه‌ها تطابق داشته باشد.

در سال ۱۴۰۴، شورای عالی کار پس از جلسات متعدد، حداقل حقوق و مزایای کارگران را با افزایش ۴۵ درصدی نسبت به سال قبل تعیین کرد. بر این اساس، حداقل دستمزد روزانه به ۳۴۶,۳۰۰ تومان و حداقل حقوق ماهانه به ۱۰,۳۹۹,۰۰۰ تومان رسید.

جزئیات افزایش حقوق کارگران در سال ۱۴۰۴:

• حداقل حقوق پایه: ۱۰,۳۹۹,۰۰۰ تومان (افزایش ۴۵ درصدی)​

• حداقل مزد روزانه: ۳۴۶,۳۰۰ تومان (افزایش ۴۵ درصدی)​

• پایه سنوات: ۲۸۲,۰۰۰ تومان (افزایش ۳۴ درصدی)​

• حق مسکن: ۹۰۰,۰۰۰ تومان (بدون تغییر)​

• حق خواربار (بن کارگری): ۲,۲۰۰,۰۰۰ تومان (افزایش ۵۷ درصدی)​

• حق اولاد برای هر فرزند: ۱,۰۳۹,۰۰۰ تومان​

مجموع دریافتی کارگران بر اساس وضعیت تأهل و تعداد فرزندان:

• کارگر مجرد بدون سابقه کار: ۱۳,۴۰۰,۰۰۰ تومان (افزایش ۴۳ درصدی)​

• کارگر متأهل بدون فرزند: ۱۳,۹۰۹,۰۰۰ تومان (افزایش ۴۰ درصدی)​

برای اینکه درک بهتری از میزان حقوق سال 1404 به دست آورید، تمامی موارد مرتبط با حقوق سال 1404 را در جدول حداقل حقوق و دستمزد سال 1404 به همراه سال های گذشته به صورت مقایسه ای مشخص کرده‌ایم.